Sherida Obimdi muziektherapeut

“Ik droomde als kind van een carrière in de muziek. Niet zo gek, want mijn vader is muzi­kant en ik ging vaak met hem mee naar optredens. Maar eerst deed ik de opleiding tot verzorgende en werkte ik een aantal jaren met mensen met psychische stoornissen. Intussen bleef mijn muzikale ambitie sluimeren. In Nederland werd ik nergens aangenomen, maar in Londen kon ik wel op een muziekacademie terecht. Toen ik was afgestudeerd, bleek het lastig om een bestaan op te bouwen als professioneel muzikant. Ik had in mijn werk als verzorgende gezien hoe waardevol muziek kan zijn als mensen hun gevoelens of gedachten niet meer goed kunnen uiten. Muziek kan deuren openen die anders gesloten blijven. Dus ik dacht: waarom zou ik mijn beide passies, die voor muziek en zorg, niet combineren?

Ik ben de enige muziektherapeut bij AxionContinu, de beide andere vaktherapeuten geven creatieve therapie. Natuurlijk gebeurt er meer met muziek, dus er zijn ook muziekmiddagen die bijdragen aan het welzijn van bewoners. Muziektherapie wordt ingezet na verwijzing door de arts of op advies van de psycholoog, wanneer zorgmedewerkers aangeven dat een bewoner niet goed in zijn vel zit. Dit kan bijvoorbeeld iemand zijn die voortdurend rondloopt of zich zelfs wat agressief opstelt. Vaak is er sprake van onrust, complex gedrag of depressies. Vanuit verschillende disciplines kijken we dan naar wat we daaraan kunnen doen, en muziektherapie is een van de specialisaties.

Eigenlijk begin ik altijd met observeren. Ik let speciaal op de prikkels die een bewoner krijgt. Iemand kan van slag raken door te veel prikkels, maar het kan ook zijn dat een bewoner juist te weinig wordt geprikkeld en op zoek gaat naar 'opwinding'. Via het zorgdossier en familie ga ik na wat iemands interesses zijn of zijn geweest. Zorgmedewerkers weten natuurlijk ook veel. Vervolgens kijk ik hoe ik een ingang kan vinden. Het is niet altijd zo van: hij hield van tango­dansen, dus tangomuziek zal hem goed doen. Ik heb meegemaakt dat het juist een averechts effect had, dat de muziek iemand deed denken aan wat hij was kwijt­geraakt.

In De Ingelanden, waar mensen verblijven met niet-aangeboren hersenletsel, laat ik iemand soms meezingen of meedoen op een tamboerijn. Daar heb ik zelfs al eens samen met een bewoner een liedje geschreven. Hij vertelde spontaan over zijn leven terwijl ik er muziek bij maakte. Zo kunnen we op een heel mooie manier herinneringen ophalen.

Bij bewoners met dementie ben ik vooral op zoek naar muziek waar iemand blij van wordt of die geruststelt. Muziek is een prachtige manier om in het moment te zijn. Soms kan een enkel liedje iemand helemaal doen opbloeien. Zo was er een nieuwe bewoner die heel somber was en alle hulp afwees. Hij ging spontaan dansen op "What a wonderful world" van Louis Armstrong. Zijn vrouw was erbij toen het gebeurde en wist niet wat ze meemaakte. Hij werd ineens zoveel vrolijker en opener. Met de medewerkers hebben we afgesproken dat ze hem voortaan wekken met muziek die hij fijn vindt en hem daarna een tijdje met rust laten voordat ze beginnen met aankleden. Dat werkt. Ik maak ook speellijsten via Spotify die in woningen gebruikt kunnen worden om een fijne sfeer te creëren. Het is vooral belangrijk dat we ons bewust zijn van de prikkels die bijvoor­beeld radio en tv veroorzaken. Maar muziek is ook iets persoonlijks. Het mooie van een speellijst is dat die op iemands eigen kamer kan worden beluisterd of met een koptelefoon op. Ik geef zorgteams graag advies over hoe je muziek kunt inzetten.”